Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie Cudzoziemcy zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę -

Kwestie dotyczące zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę reguluje m.in. art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r., poz. 1065 z późń. zm).

Cudzoziemiec może wykonywać pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:

1. posiada status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej;

2. udzielono mu ochrony uzupełniającej w Rzeczypospolitej Polskiej;

3. posiada zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej;

4. posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej;

5. posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;

6. posiada zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej;

7. korzysta z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej;

8. posiada ważne zaświadczenie wydane na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzieleniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (zaświadczenie wydawane jest przez UdsC na wniosek cudzoziemca ubiegajacego się o ochronę miedzynarodową)

9. jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

10. jest obywatelem państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nienależącego do Unii Europejskiej (Islandia, Norwegia, Liechtenstein);

11. jest obywatelem państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, który może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi;

12. towarzyszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcowi, o którym mowa w pkt 7-9 (t.j. jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatelem państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nienależącego do Unii Europejskiej (Islandia, Norwegia, Liechtenstein), jest obywatelem państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, który może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi) , lub jest zstępnym małżonka tego cudzoziemca,w wieku do 21 lat lub pozostającym na utrzymaniu tego cudzoziemca lub jego małżonka albo jest wstępnym tego cudzoziemca lub jego małżonka, pozostającym na utrzymaniu tego cudzoziemca lub jego małżonka;

13. jest osobą, o której mowa w art. 19 ust. 2-3  ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej o pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (j. t. Dz. U. z 2014 r., poz. 1525);

14. posiada zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art 114 ust. 1 (tzw. jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę), art. 126 (zezwolenie na pobyt czasowy w przypadku pełnienia funkcji w zarządzie osoby prawnej), art. 127 (tzw. Niebieska Karta UE) lub art. 142 ust. 3 (zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej) ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – na warunkach określonych w tym zezwoleniu;

15. posiada zezwolenie na pracę oraz przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

    • na podstawie wizy, z wyjątkiem wizy wydanej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1, 22 lub 23 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (wizy wydanej w celu turystycznym, przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe), lub

    • na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, stały lub pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub

    • na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, z wyjątkiem zezwolenia udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (tj. ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu cudzoziemca na terytorium Polski), lub

    • na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, lub

    • na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, lub

    • w ramach ruchu bezwizowego.

Z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę zwolniony jest cudzoziemiec:

1. posiadający w Rzeczypospolitej Polskiej zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 144 (zezwolenie na pobyt czasowy w celu ksztalcenia sie na studiach), art. 151 ust. 1 lub 2 (zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych), art. 158 ust. 2 pkt 1 lub 2 (zezwolenie na pobyt czasowy dla członków rodzin obywateli RP i cudzoziemcow - tylko w sytuacji gdy decyzja została wydana w oparciu wskazany artykuł ustawy), art. 161 ust. 2 (zezwolenie na pobyt czasowy dla członków rodzin obywateli RP i cudzoziemcow - tylko w sytuacji gdy decyzja została wydana w oparciu wskazany artykuł ustawy), art. 176 (pobyt na terytorium RP cudzoziemców będących ofiarami handlu ludźmi) lub art. 186 ust. 1 pkt 3 lub 4 (zezwolenie na pobyt czasowy z ze względu na inne okoliczności - tylko w sytuacji gdy decyzja została wydana w oparciu wskazany artykuł ustawy) ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;

2. będący małżonkiem obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 (punkt powyżej) i ust. 1 pkt 1-6 (posiada status uchodźcy nadany w RP, udzielono mu ochrony uzupełniającej RP, posiada zezwolenie na pobyt stały w RP, posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych, posiada zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej), posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone w związku z zawarciem związku małżeńskiego;

3. będący zstępnym, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 8 lit. b (zstępny obywatela polskiego lub cudzoziemca, w wieku do 21 lat lub pozostajacy na jego utrzymaniu), obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 i 2 (2 punkty wskazane bezpośrednio powyżej) oraz ust. 1 pkt 1-6 (posiada status uchodźcy nadany w RP, udzielono mu ochrony uzupełniającej RP, posiada zezwolenie na pobyt stały w RP, posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych, posiada zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej), posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

4. posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone na podstawie art. 159 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (tzw. łączenie rodzin);

5. przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie  umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, stały lub pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na podstawie pkt 1–4 ( dotyczy przypadków wskazanych w 4 punktach powyzej);

6. posiadający ważną Kartę Polaka;

7. uprawniony do przebywania i wykonywania pracy na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej, który jest zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium tego państwa oraz czasowo delegowany przez tego pracodawcę w celu świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

8. w stosunku do którego umowy międzynarodowe lub odrębne dopuszczają wykonywanie pracy bez konieczności posiadania zezwolenia,

9. Z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę są zwolnieni obywatele Republiki Armenii, Republiki Białoruś, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy, wykonujący pracę przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, niezależnie od liczby podmiotów powierzających im wykonywanie pracy, na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej, jeżeli przed podjęciem przez cudzoziemca pracy powiatowy urząd pracy, właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego lub siedzibę podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, zarejestrował pisemne oświadczenie tego podmiotu o zamiarze powierzenia wykonywania pracy temu cudzoziemcowi, określające nazwę zawodu, miejsce wykonywania pracy, datę rozpoczęcia i okres wykonywania pracy, rodzaj umowy stanowiącej podstawę wykonywania pracy oraz wysokość wynagrodzenia brutto za pracę, informujące o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych w oparciu o lokalny rynek pracy oraz o zapoznaniu się z przepisami związanymi z pobytem i pracą cudzoziemców.

   Oznacza to, że cudzoziemcy z powyższych krajów mogą podjąć pracę w Polsce bez zezwolenia, jeżeli:

   • pracodawca zarejestruje w powiatowym urzędzie pracy oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi (na okres maksymalnie 6 miesięcy),

   • cudzoziemiec posiada aktualną wizę z prawem do pracy w Polsce lub zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

     W przypadku cudzoziemca, który przebywa poza granicami Polski i nie posiada dokumentów pobytowych (wiza lub zezwolenie na zamieszkanie na pobyt czasowy), pracodawca rejestruje oświadczenie o zamiarze powierzenia mu wykonywania pracy, po czym wysyła je cudzoziemcowi. Wówczas cudzoziemiec na podstawie oświadczenia może ubiegać się w polskiej placówce dyplomatycznej o wizę wydaną w celu wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

     Okres zatrudnienia cudzoziemca bez zezwolenia na podstawie zarejestrowanego oświadczenia nie może przekraczać 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Oznacza to, że jeśli cudzoziemiec pracował już na podstawie oświadczenia, to kolejne zatrudnienie tego cudzoziemca na podstawie oświadczenia, może nastąpić dopiero po upływie 6-miesięcznego okresu karencji. Pracodawca składający oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi może wskazać w nim maksymalnie okres roczny, przy czym cudzoziemiec na podstawie oświadczenia nie może pracować dłużej niż 6 miesięcy.

Cudzoziemcy zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. z 2015 r., poz. 588)

Powierzenie cudzoziemcowi wykonywania pracy na terytorium RP bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę jest dopuszczalne w przypadku cudzoziemców:

1. prowadzących szkolenia, biorących udział w stażach zawodowych, pełniący funkcję doradczą, nadzorczą lub wymagającą szczególnych kwalifikacji i umiejętności w programach realizowanych w ramach działań Unii Europejskiej lub innych międzynarodowych programach pomocowych, także w oparciu o pożyczki zaciągnięte przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej;

2. będących nauczycielami języków obcych, którzy wykonują pracę w przedszkolach, szkołach, placówkach, ośrodkach, zakładach kształcenia nauczycieli lub kolegiach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, lub w Ochotniczych Hufcach Pracy;

3. członkowie sił zbrojnych lub personelu cywilnego, którzy wykonują pracę w międzynarodowych strukturach wojskowych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub będący cudzoziemcami delegowanymi do wdrażania programów zbrojeniowych realizowanych na podstawie umów, których Rzeczpospolita Polska jest stroną;

4. stali korespondenci zagranicznych środków masowego przekazu, którym została przyznana, na wniosek redaktora naczelnego zagranicznej redakcji lub agencji, akredytacja ministra właściwego do spraw zagranicznych, jednak tylko w zakresie zawodowej działalności dziennikarskiej wykonywanej na rzecz tej redakcji lub agencji;

5. wykonujących indywidualnie lub w zespołach usługi artystyczne trwające do 30 dni w roku kalendarzowym;
6. wygłaszających do 30 dni w roku kalendarzowym, okazjonalne wykłady, referaty lub prezentacje o szczególnej wartości naukowej lub artystycznej;
   
7. wykonujących, do 30 dni w roku kalendarzowym, pracę dla podmiotu mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z zawodami sportowymi;

   wykonujący pracę w związku z wydarzeniami sportowymi rangi międzynarodowej, skierowanymi przez odpowiednią międzynarodową organizację sportową;

8. będących duchownymi, członkami zakonów lub innymi osobami, którzy wykonują pracę w związku z pełnioną funkcją religijną, w kościołach i związkach wyznaniowych oraz krajowych organizacjach międzykościelnych, których status uregulowany jest umową międzynarodową, przepisami o stosunku Państwa do kościoła lub innego związku wyznaniowego, lub które działają na podstawie wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych, ich osobach prawnych lub jednostkach organizacyjnych, a także którzy wykonują pracę w ramach pełnienia funkcji religijnej w innych podmiotach, na podstawie skierowania przez właściwy organ kościoła lub innego związku wyznaniowego albo jego osoby prawnej;

9. będących studentami studiów stacjonarnych odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej lub uczestnikami stacjonarnych

10. będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach odbywania staży zawodowych, do których odbywania kierują organizacje będące członkami międzynarodowych zrzeszeń studentów;
11. będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich zagranicznych partnerów, jeżeli potrzeba powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy jest potwierdzona przez właściwy organ zatrudnienia;

12. będących studentami szkół wyższych lub uczniami szkół zawodowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej, którzy wykonują pracę w ramach praktyk zawodowych przewidzianych regulaminem studiów lub programem nauczania, pod warunkiem uzyskania skierowania na taką praktykę ze szkoły wyższej lub zawodowej;

13. uczestniczący w programach wymiany kulturalnej lub edukacyjnej, programach pomocy humanitarnej lub rozwojowej lub programach wakacyjnej pracy studentów, zorganizowanych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy;

14. będących absolwentami polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach, w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych działających na podstawie przepisów o instytutach badawczych;

15. wykonujący pracę jako pracownicy naukowi w podmiotach, o których mowa w przepisach o instytutach badawczych;

16. delegowani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez pracodawcę zagranicznego, jeżeli zachowują oni miejsce stałego pobytu za granicą, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, w celu:

    • wykonywania prac montażowych, konserwacyjnych lub naprawy, dostarczonych kompletnych technologicznie urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, jeżeli pracodawca zagraniczny jest ich producentem,

    • dokonania odbioru zamówionych urządzeń, maszyn, innego sprzętu lub części, wykonanych przez przedsiębiorcę polskiego,

    • przeszkolenia pracowników pracodawcy polskiego będącego odbiorcą urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, o których mowa w lit. a, w zakresie jego obsługi lub użytkowania,

    • montażu i demontażu stoisk targowych, jak i opieki nad nimi, jeżeli wystawcą jest pracodawca zagraniczny, który deleguje ich w tym celu;

17. wykonujący pracę na rzecz posłów do Parlamentu Europejskiego w związku z pełnioną funkcją;

18. uprawnieni na zasadach określonych w aktach prawnych wydanych przez organy powołane na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w Ankarze dnia 12 września 1963 r., (Dz. Urz. WE L 217 z 29.12.1964, str. 3687; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 11, t. 11, str. 10)

Dotyczy cudzoziemca uprawnionego na zasadach określonych w aktach prawnych, wydanych przez organy powołane na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w Ankarze dnia 12 września 1963 r. (Dz. Urz. WE L 217 z 29.12.1964, str. 3685; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 11, t. 11, str. 10) (§ 1 ust. 19), w tej kwestii cudzoziemiec obywatel Turcji zgodnie z art. 6 ust 1 Decyzji Nr 1/80 z dnia 19 września 1980 r. w sprawie rozwoju stowarzyszenia przyjętej przez Radę Stowarzyszenia, powołanej na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Europejska Wspólnotą gospodarczą a Turcją, pracownik turecki legalnie zatrudniony na rynku pracy państwa członkowskiego ma w tym państwie, z zastrzeżeniem art. 7 dotyczącego dostępu członków jego rodziny do zatrudnienia, prawo:
- po roku legalnego zatrudniania, do odnowienia pozwolenia na pracę u tego samego pracodawcy, o ile jego stanowisko zostaje zachowane;
- po trzech latach legalnego zatrudnienia i z zastrzeżeniem pierwszeństwa pracowników z państw członkowskich Wspólnoty, przyjęcia, w tym samym zawodzie u dowolnego pracodawcy, oferty pracy złożonej  na normalnych warunkach i zarejestrowanej przez służby    zatrudnienia tego państwa członkowskiego;
-po czterech latach legalnego zatrudnienia, swobodnego dostępu do dowolnej pracy najemnej.