Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie powiatowym  (Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) wskazują, że jednostki samorządu terytorialnego w celu wykonywania swoich zadań mogą tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. Ustawa o finansach publicznych wskazuje z kolei jakie formy organizacyjno - prawne mogą przybierać jednostki sektora finansów publicznych.

            Jednakże ww. dowolność w tworzeniu samorządowych jednostek organizacyjnych jako realizatorów pewnych ściśle określonych zadań została w pewnych przypadkach ustawowo ograniczona. Jedną z ustaw, która określiła obowiązkowego realizatora pewnej grupy zadań, jest ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.). Ustawa o pomocy społecznej zawiera regulacje, które zobowiązują jednostki samorządu terytorialnego do utworzenia i funkcjonowania określonych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej nakładając na nie określone zadania. Należy zauważyć, że również inne ustawy jako realizatora określonych zadań wskazują nie np. gminę czy powiat, a konkretnie ośrodek pomocy społecznej czy dom pomocy społecznej. W związku
z tym to ograniczenie dowolności jednostek w tworzeniu określonych jednostek budżetowych realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej nie wynika tylko z ustawy o pomocy społecznej ale i z innych aktów prawnych.

            Należy pamiętać, że ustawa o pomocy społecznej w art. 6 pkt  5 wymienia zamknięty katalog jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w związku z tym należy wnioskować, że każda z nich ma stanowić odrębną jednostkę organizacyjną. Ponadto należy zauważyć, że każda z nich ma zupełnie inne zadania przypisane ustawowo w związku z tym, to też uzasadnia ich odrębne funkcjonowanie w ramach odrębnych samorządowych jednostek organizacyjnych.

Podsumowując, na gruncie obowiązującego prawa nie jest możliwe powoływanie jednostek budżetowych „wielobranżowych” jako jednostki organizacyjnej gminy/powiatu realizującej szereg zadań należących do różnych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej – np. ośrodka pomocy społecznej realizującego zadania środowiskowego domu samopomocy. Ustawodawca wyodrębniając różne jednostki organizacyjne pomocy społecznej kierował się specyfiką zadań, które realizują, rożnymi standardami usług oraz specyfiką świadczeniobiorców korzystających z danych usług. Nie jest uzasadnione wprowadzanie pełnej dowolności dla jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu wielofunkcyjnych jednostek budżetowych również z tego powodu, że byłyby one mniej identyfikowalne przez samych świadczeniobiorców.

W chwili obecnej z ustawy jasno wynika jaka jednostka organizacyjna pomocy społecznej jakie zadania realizuje i gdzie osoba może szukać określonej pomocy. W przypadku wprowadzenia zaproponowanego rozwiązania (pełnej dowolności w tworzeniu różnych wielofunkcyjnych jednostek) mogłoby to spowodować w efekcie utrudnienia
w dostępie do świadczeń. Jako argument przeciwny takiej propozycji można podać również kwestie trudności w egzekwowaniu określonych przepisów/standardów od takich niezdefiniowanych ustawowo jednostek realizujących zadania, które należą dziś do różnych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Podmiot kontrolujący miałby trudności w zidentyfikowaniu z jaką jednostką ma do czynienia, jakie zadania realizującą, z  jakich źródeł finansowaną (budżet własny czy budżet państwa). Na pewno byłoby problemem również ustalenie w przypadku badania gospodarki finansowej takiej „wielobranżowej” jednostki, na co zostały przeznaczone środki finansowe oraz jakie koszty realizacji zadania zleconego w przypadku wspólnej realizacji zadań własnych i zleconych.

W opinii Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, dodatkowe koszty ponoszone przez ww. jednostki po wyodrębnieniu ich z innych jednostek organizacyjnych nie są aż tak wielkie. Przy małych domach (25 uczestników) wzrost kosztów funkcjonowania takiej jednostki dotyczy najczęściej konieczności zatrudnienia osób obsługujących kadry i księgowość, przy czym nie ma potrzeby zatrudniania tych pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy. Zdarzają się sytuacje, w których ze środków środowiskowego domu samopomocy włączonego w strukturę organizacyjną innych jednostek ponoszone są koszty, które de facto powinny stanowić koszt tej jednostki.