26 sierpnia w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim w Warszawie odbyło się posiedzenie Prezydium Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Uczestniczyli w nim m.in. sekretarz generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, minister Andrzej Przewoźnik oraz Wojewoda Mazowiecki Jacek Kozłowski. Obradom przewodniczył Wicewojewoda Mazowiecki Dariusz Piątek.

Na zebraniu poruszono problem zabezpieczenia i ochrony Cmentarza Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich w Warszawie, a także uregulowania statusu własnościowego terenu Cmentarza Ofiar Terroru w Palmirach. W porządku obrad znalazła się również rewitalizacja Cmentarza Powstańców Warszawy na Woli oraz stworzenie interaktywnej mapy miejsc pamięci.

Cmentarz Żołnierzy Radzieckich położony jest na terenie parku, należącego do Miasta Stołecznego Warszawy. Na początku lat 90. teren ten został skomunalizowany bez wyodrębnienia działki pod cmentarzem. Obecnie Mazowiecki Urząd Wojewódzki pracuje nad uregulowaniem stanu własności terenu cmentarza, opieka nad którym jest zadaniem Wojewody. Wydzielenie i ogrodzenie kwater jest pierwszym krokiem do zabezpieczenia obiektu przed dewastacjami. Kolejne to zwiększenie ochrony przez Policję i Straż Miejską oraz ewentualne zainstalowanie monitoringu.

Obok gruntownie odnowionego Cmentarza w Palmirach istnieje filia Muzeum Historycznego Miasta Stołecznego Warszawy. Wygląd tego obiektu oraz znajdująca się wewnątrz ekspozycja muzealna szpeci kwatery poległych. Teren cmentarza i muzeum są własnością Skarbu Państwa zarządzaną przez Kampinoski Park Narodowy. Wicewojewoda Dariusz Piątek zapowiedział, że na początku września zorganizuje spotkanie dyrektorów obu tych instytucji w celu wypracowania porozumienia odnośnie własności oraz projektu stworzenia nowoczesnego muzeum.

Minister Andrzej Przewoźnik omówił koncepcję rewitalizacji Cmentarza Powstańców Warszawy. Główne ustalenia to pozostawienie dotychczasowego założenia cmentarza, wymiana płyt nagrobnych na krzyże, zmiana symboliki (zastąpienie Krzyży Grunwaldu znakiem Polski Walczącej – „kotwicą”), oraz weryfikacja nazwisk pochowanych. W odniesieniu do wszystkich trzech cmentarzy minister zaproponował wydzielanie kwater pochowanych elementami zieleni. Andrzej Przewoźnik poinformował, że w październiku trafi pod obrady Rady Ministrów projekt nowej ustawy o miejscach pamięci narodowej.

Wicewojewoda Dariusz Piątek przedstawił także projekt interaktywnej mapy miejsc pamięci na Mazowszu. Przewodnik będzie miał układ gminno-powiatowy. O ok. 50 najważniejszych dla historii województwa cmentarzy nakręcony będzie krótki film.